Büşra Ünlü

Büşra Ünlü

22 Aralık 2023 Cuma

    VESVESE VE TAKINTILAR

    VESVESE VE TAKINTILAR
    0

    BEĞENDİM

    ABONE OL

    Bir kimse elinde olmadan aklımdan geçen dine aykırı düşüncelerden sorumlu mudur? Özellikle takıntı haline dönüşüp de Kur’an, Allah, Peygamber, ahiret, melek gibi kutsal değerlere saygısızlığa Varan uğraştırdıkça daha da artan bu düşüncelerden nasıl kurtulabilir?
    Kişinin zihninden uzaklaştıramazlığı düşünce ve dürtüler; kuruntu, takıntı, saplantı kavramları ile ifade edilir. Zihinde oluşan bu takıntılar, İslami literatürde vesvese olarak isimlendirilir. Kısaca vesvese, “şeytanın insanı bir takım kötü düşüncelerle meşgul etmesi” olarak tanımlanır. İnsanoğlunu kötülüğe davet eden şeytan, kötü bir iş yapılması, iyi bir işin terk edilmesi veya geciktirilmesi ya da eksik yapılması için onu kışkırtmaya, aklını sevmeye çalışır. Nefsin bitmek bilmeyen arzularına, hatta insanın ayağını kaydıran kötü emellerine uyması için onunla uğraşır.
    Vesvese kelimesi Kur’an’da 4 yerde geçmektedir bir ayette vesvesecinin şerrinden Allah’a sığınılması emredilmiş bir başka ayette ise şeytanın Hz Adem ile eşinin Cennetten vesvese yoluyla çıkardığı bildirilerek bu konuda müminlerin duyarlı olmaları istenmiştir Hz Peygamber de müminlere vesvese ile hareket etmemelerini tavsiye etmiş vesvesenin dini hukuki bir hüküm doğurmayacağını bildirmiş mesela vesvese ile hareket edenin talakını boşamasını geçerli sayılmamıştır.

    Vesvese sistemli bir zihin faaliyetine dayanmayan, zaman zaman kendiliğinden beliriveren, hayal türü psikolojik bir olaydır. Vesvesede aşırılık bazen insanın mükemmeliyetçi yapısından ve aldığı yanlış terbiyeden, bazen de vesveseye yakın oluşundan kaynaklanabilir. Tedavi edilmedikleri sürece sıkıntı ve huzursuzluğa düşerler. Bununla da kalmaz bu huzursuzluk hali, kişinin gündelik yaşamını ve davranışlarını olumsuz yönde etkiler. Çünkü vesvese, yapılmaması gereken konuları akla getirir ve yapılması gerekenlerle uğraşacak vakit bırakmaz.
    Vesvese ve takıntı, değişik alanlarda ortaya çıkar. Bu alanlardan birisi de “din” ile ilişkili konulardır. Vesveseli kişiler, inanç ve görüşlerine tam karşıt bir biçimde ve sıkıntı meydana getirecek şekilde dini içerikli takıntılı düşüncelerden kendilerini alıkoyamazlar. Sözgelimi böyle bir kişi düşünelim. Tam namaza durmuş ve secdeye varmıştır. O esnada “acaba Allah var mı?”ya da “ölüm ötesi bir hayat var mı?” gibi kendi kendisiyle çelişecek düşünceler geçmeye başlar. Bunun üzerine kendi kendine “Ben dinden imandan uzak bir kimse miyim de bütün bunlar benim aklıma geliyor, ettiğim ibadetler hep boşa mı gidiyor?” diye sormaya başlar. Gittikçe bu düşünceler yoğunlaşır, ağırlaşır, taşınamaz hale gelir, hayalinden geçirdiği bu düşünceleri susturamadıkça, onları fiili bir hale getirmenin, mesela namazı bırakmanın yollarını zorlar.
    Vesvese tedavi edilemeyecek psikolojik bir rahatsızlık değildir. Allah karşısında ahlaki bir sorumluluk duygusuna sahip olan kişilerde bu etki kısa zamanda işlemez duruma getirilebilir. Kur’an’daki şu ayet bunu açıkça ortaya koymaktadır. “Takvaya erenler Allah karşısında hassas bir sorumluluk duygusuna sahip olanlar, şeytan tarafından bir vesveseye uğrayınca, Allah’ı anarlar ve gerçeği görürler.” Takıntılı kişilerin tedavilerinden amaç, rahatsızlık veren düşüncenin oluştuğu kaynağı kurutmak ve oluşturduğu kaygıyı söndürmektir. Davranış tedavisinde kişiye sanal düşünce ile reel gerçeklik arasındaki fark telkin yoluyla hissettirilir.
    Vesvese dini bir alana dairse, vesvese sahibine sunulacak olan manevi danışmanlık ve rehberliğin önemi büyüktür. Kötülük ya da inkar cinsinden bir şeyi hayal etmenin, onu işlemek gibi olmadığı hatta aklından kötülük geçse de onu işlememenin ayrıca sevap kazandırdığı gibi ümit veren destekler kişinin toparlanmasına yardım eder. İnançlarımızla çelişen bu tür evham ve düşünceler, aslında insanın kalbine vesvese veren şeytanın desiselerindendir. Nitekim kur’an-ı Kerim’de şeytanın İnsanlara; ” sağlarından, sollarından, önlerinden, arkalarından yanaştığından; kötülükleri güzel gösterdiğinden, boş kuruntular ve yalancı vaatlerde bulunduğundan, Allah’ın emirlerini çiğnemeye, haram işlemeye teşvik ettiğinden ve vesvese verdiği hile ve tuzaklar kurduğundan” bahsedilir. Vesvese sorunu yaşayan kimselerin bunu fark etmesi bir anlamda şeytanla başa çıkma yollarını öğrenmesi gayet önemli bir basamaktır.
    Şeytan bir kötülük odağıdır. Bütün hedefi insanı, Allah’a ve onun gönderdiği değerler sistemine yabancılaştırmak, inanç konularında şüphe ve tereddüde sürükleyecek sorular telkin ederek onu şaşırtmaktır. Bu soruların tuzak olarak en tehlikeli olanını bizzat Allah Resulü şöyle haber vermiştir. “Şeytan sizden birinize gelerek filan ve filan şeyi kim yarattı?” der. O kişi “Allah yarattı!” deyince “Peki, Allah’ı kim yarattı?” der. İş bu dereceye varınca O kimse hemen Allah’a sığınsın ve o düşünceden uzaklaşsın.” bazı hadislerde böyle bir durumda kişinin, “Allah’a iman ettim.” demesi de tavsiye edilmektedir. Vesveseye düşen kişilerin, içlerinde bir sesin fısıldadığını söyledikleri küfür ve inkar ifadeleri, o kişilerin imanlarına ve dinlerine zarar vermez. Zira Yüce Allah, kullarını güçleri ile orantılı olarak sorumlu tutmuştur. Güç yetirilemeyen şeylerden sorumlu değiliz. Bir gün Hz. Peygamber’e (S.A.V.) sahabeden bir grup gelerek şöyle demişlerdi. “Bazılarımızın aklından bir kısım vesveseler geçiyor. Normalde bunu söylemenin günah olacağı kanaatindeyiz.” Hz. Peygamber “Gerçekten böyle bir korku duyuyor musunuz?” diye sormuş oradakiler, “Evet.” deyince “İşte bu korku imandandır.” buyurmuştur. Bir başka hadis-i şerifte de “Allahu Teala içlerinden geçen fena şeylerle amel etmedikçe veya onu konuşmadıkça bunlar yüzünden ümmetimi hesaba çekmeyecektir.” buyurulmaktadır.

    Resulullah’ın açıkça ifade ettiği gibi, şeytanın insana fısıldadığı inkar düşüncesi ağızdan çıkan bir söze ya da uygulamaya dönüşmedikçe kişiye bir sorumluluk yoktur. Aslında şeytanın insanın hayaline getirdiği tasavvurların anlamsızlığı şu örneğe benzer. Aynadaki yılanın görüntüsü insanı ısırır mı? Ekranda görünen bir ateş insanı yakar mı? Elbette cevabımız “Hayır!”olacaktır. Aynı şekilde insanın zihnine gelen ve dini değerleri inkarı düşündüren takıntılar da söze dönüşmedikçe kişinin itikadını bozmaz ve imanını ortadan kaldırmaz. Yine bu konuyla ilgili şöyle bir misal de verilebilir. Uyurken rüyasında adam öldürdüğünü gören bir kimsenin uyanınca karakola gidip kendisini ihbar ettiğini düşünelim. Bu adama polisler ne der? Galiba aklını kaçırmışsın. Sen rüyada görülen bir şey hayalden ibarettir ve bunun bir gerçekliği yoktur. İşte bunun gibi her ne kadar zihnimizi kötü düşünceden arındırmamız ve aklımızı kötülükten uzak tutmamız gerekiyorsa da elimizde olmadan aklımıza gelen kötü sözler ya da fiiller bizi küfre düşürmez. Hayal etmek nasıl hüküm değilse hayalden geçen şeyler de hüküm değildir.
    Acaba zihnimize gelen ve bizi rahatsız eden vesvese, saplantı ve takıntılardan nasıl kurtulacağız?
    Vesveseden kurtulmanın ilk adımı istiaze ile yani Euzu besmele çekerek, samimiyet içinde Allah’ı anmak, şeytandan Allah’a sığınmaktır. Çünkü Kur’an’da şeytanın vesvese ve tuzaklarından kurtulmak için Allah’a sığınmak gerektiği bildirilmiştir. Bizler de “kovulmuş şeytanın şerrinden Allah’a sığınırım.” cümlesini dilimizden eksik etmeyeceğiz.
    2. adım ise; kişinin isteği dışında içinden geçen, ama kalbinin onaylamadığı düşüncelerin kendi inanç ve düşünceleri olmadığını bilip, kötümserlik, endişe ve korkudan uzak durmasıdır. Kendini vesvesenin akışına bırakmak yerine dirayetli ve kararlı davranmaya gayret etmek önemlidir. Kuruntu ve evhamlar gerçeklik algımızı bozarak hayatımızı felç etmeden önce uzman desteği almak, hem psikologların yardımını hem de manevi danışmanların desteği ile toparlanmak en doğru karardır. Ayrıca vesveseye kapılan kimseler İslam dininin kolaylık dini olduğunu, Allah’ın kulları için zorluk değil, kolaylık dilediğini bilmeli ve ibadet hayatlarını ara vermeden devam etmelidir. Tedavinin yanı sıra Allah ile bağımızı güçlendirmek ona duyduğumuz güveni ve sevgiyi pekiştirmek, daima dua ve niyazla ondan destek almak şüphesiz en etkili çaredir.
    Rabbim şeytanın vesvesesinden, şerrinden; şeytanlaşmış insanımsı varlıkların kötülüklerinden bizleri muhafaza eylesin

    VESVESE-VE-TAKINTILAR

    0

    BEĞENDİM

    ABONE OL

    VESVESE-VE-TAKINTILAR

    VESVESE-VE-TAKINTILAR 3

    Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.