Büyük Taarruz’un zafere uzanan hikayesinin belgeleri Devlet Arşivlerinde muhafaza ediliyor

ABONE OL
Ağustos 25, 2022 08:37
0

BEĞENDİM

ABONE OL
Netwifi

ANKARA (AA) – YILDIZ NEVİN GÜNDOĞMUŞ – Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk komutasındaki Türk ordusunun 26 Ağustos’ta başlayıp 30 Ağustos’ta zaferle sonuçlandırdığı Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Muharebesi’nin tarihi belgeleri, Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivlerinde özenle korunuyor.

Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanı Prof. Dr. Uğur Ünal, AA muhabirine yaptığı açıklamada, zafere uzanan büyük mücadeleyi belgeleriyle anlattı.

30 Ağustos 1922 ve Büyük Taarruza giden süreci görmek için dönemin siyasi ve toplumsal koşullarına bakılması gerektiğini belirten Ünal, 30 Ağustos’un İstiklal Savaşı’nın askeri safhasının en son kısmını oluşturduğunu söyledi.

Osmanlı Devleti’nin, 20. yüzyıl başlarında ardı ardına 1911-1912’de İtalya ile yaşanan Trablusgarp Savaşı, 1912-1913’de Balkan devletleri ile yaşanan Balkan Savaşları ve en nihayetinde 1914-1918 arasında Avrupa, Asya, Kafkasya ve Ortadoğu’da hemen hemen tüm ülkelerin karıştığı I. Dünya Savaşı’nı yaşadığını anlatan Ünal, şöyle devam etti:

“Aslında Osmanlı Devleti ile birlikte, kazanan/kaybeden o dönemki neredeyse bütün büyük ve çok uluslu imparatorlukların sonunu da bu savaşın bir şekilde getirdiği bilinen bir gerçek. Osmanlı’nın kaybettiği savaşlar birlikte düşünüldüğünde, o dönem toplumunun bedenen ve ruhen ne kadar yorgun, yıkık ve kırık dökük olduğunu anlamak zor değil. Savaşın sonunda galip devletlerle imzalanan, çok ağır askeri ve ekonomik yaptırımlar içeren ateşkes ve barış anlaşmaları da tüm bu olan bitenin üzerine tuz biber ekiyor.”

Osmanlı Devleti’nin başkenti İstanbul ve siyasi sınırları içindeki pek çok bölgenin İtilaf Devletlerince ardı ardına işgal edilmesinin, o güne dek tarihte başka devlet ve hükümetlerin siyasi nüfuzu altında yaşamayan Osmanlı toplumunu derinden yaraladığını anlatan Ünal, şunları söyledi:

“Halkın yaşadığı bu yılgınlık, bitkinlik ve karamsarlık büyük oranda toplumu ele geçirmiş vaziyetteydi. İşgal ordularının Anadolu kentlerini kontrol altında tutmak adına sistematik mezalim derecesine varan uygulamaları ve pek çok insanlık dışı davranış, Anadolu halkında bir milli birlik ve beraberlik duygusunun filizlenmesine yol açacak psikolojik alt yapıyı hazırlıyordu. Toplumun önemli bir kesiminde de direniş, kurtuluş, yeniden kuruluş, güzel bir gelecek umudu yeşermeye, oluşmaya başlıyordu ancak yöntem ve fikir birliği bu aşamada daha yoktu.”

Ünal, başta Mustafa Kemal Paşa olmak üzere pek çok subayın, halkı yeni bir direnişe motive etmeye çalıştıklarına dikkati çekerek, “Mustafa Kemal Paşa’nın 9. Ordu Müfettişi olarak 1919’da Samsun’a hareketi ve sonrasında Anadolu’da başlattığı mitingler ve kongreler süreci, bir süre sonra Millet Meclisi adıyla İstanbul dışında yeni bir meclisin teşekkülünü doğuruyordu. Tabi işgal altındaki İstanbul ve Anadolu topraklarının yalnızca protesto ve siyasi mücadele ile kurtarılamayacağının bilincinde olan Mustafa Kemal ve Milli Mücadele’nin öncü askeri komutanları, düzenli bir ordunun kurulmasına öncülük ediyorlardı.” dedi.

Bu süreçte işgal altındaki bölgelerde işgal güçlerinin ilerleyişini yavaşlatan Kuvayımilliye ve toplumu direniş noktasında motive eden dönemin dernek ve cemiyetlerinin önemine işaret eden Ünal, “Kurtuluş çarelerinin askeri arayışlarının tümünün birden tek bir çatı altında bir noktada toplanması ise elbette ki düzenli ordunun kurulması ile 1920 yılının ortalarında ancak mümkün olabiliyor. Bunlar kısa tarih aralıkları gibi gözükse de Türk toplumunun hafızasında yaşattıkları kırılmaları zaman kavramıyla ölçmek mümkün değil.” diye konuştu.

– “Taarruz sayesinde bütün düşman kıtaları mevzilerini terk ederek çekilmeye başlamışlardır”

Dahiliye Vekili Fethi Okyar’ın son kez Avrupa’ya barış çağrısı yapmak üzere gönderildiğini ancak Avrupa diplomasisinde karşılık bulunamadığını anlatan Ünal, diplomatik kanalların tıkanmasından sonra gelen askeri operasyon ve taarruz sürecini ise şöyle anlattı:

“Ağustos ortalarında kendisine Fethi Bey’den gelen bu olumsuz haberler üzerine Mustafa Kemal Paşa, 26 Ağustos’ta taarruza geçeceklerine dair harekat emrini verdi. 26 Ağustos 1922’de başlayan çarpışmalarda Yunan ordusu çok ağır şekilde mağlup edildi. Bu savaş uzun yıllardır devam eden işgalin sona ermesine olanak sağlayacaktı. Milli Mücadele’nin en önemli başarılarından birisi de hiç şüphesiz Başkomutanlık Meydan Muharebesi ya da Dumlupınar Meydan Muharebesi’dir. Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, savaşın ayrıntılarını Dumlupınar’dan bir telgrafla Başvekil Rauf Bey’e iletmiştir.”

Bu telgrafın 26 Ağustos’ta başlayan Afyonkarahisar Dumlupınar Meydan Muharebesi’nin 31 Ağustos 1922 sabahı sona erdiği ve yapılan savaşın ayrıntılarını içerdiğini aktaran Ünal, Mustafa Kemal Paşa’nın telgrafta yer alan ifadelerini şöyle aktardı:

“Savaş beş gün beş gece aralıksız devam etmiştir. İlk 36 saat içinde 1. Ordu 100 kilometrelik hattı işgal eden düşmanı püskürtmüştür. Hezimete uğrayan düşman, varını yoğunu terk ederek dereler, ormanlar içinde perişan bir hale gelmiştir. Düşman askerinin yüzlercesi teslim olmuştur. Bu savaşta düşmandan önemli miktarda savaş malzemesi ele geçirilmiştir. Yalnızca bir tümenin savaştığı cephede 25 top, 140 yük otomobili, 17 binek otomobil ele geçirilmiştir. Düşmanın kaçışı esnasında süvarilerimiz top atışı ve yalın kılıç Yunan askerine taarruz etmiştir. Diğer yandan savaş ve keşif uçakları da havadan saldırmıştır. Bu saldırılar karşısında düşman ordusunun büyük kısmı mağlup edilerek, kıtaları birbirine karışarak ikiye parçalanmıştır. Tüm bu başarılı taarruz sayesinde bütün düşman kıtaları mevzilerini terk ederek çekilmeye başlamışlardır.”

– “Ordular, ilk hedefiniz Akdeniz’dir. İleri”

Ünal, Yunan ordusunun dağılması ve dağınık askeri birliklerin Batı’ya doğru düzensiz bir şekilde kaçmaya başlamasından sonra Mustafa Kemal Paşa’nın nasıl bir yol izlediğine dair bilgi vererek, “Eylül başında Mustafa Kemal Paşa’nın meşhur, “Ordular, ilk hedefiniz Akdeniz’dir. İleri” şeklindeki veciz tarihi emri, Yunan ordularının takip edilip tamamen Anadolu’dan süpürülmesine yöneliktir.” dedi.

Mustafa Kemal Paşa’nın, hitabında, “Türkiye Büyük Millet Meclisi Orduları! Afyonkarahisar-Dumlupınar Büyük Meydan Muharebesi’nde zalim ve gururlu bir orduyu az zamanda imha ettiniz. Büyük milletimizin fedakarlıklarına layık olduğunuzu ispat ediyorsunuz. Sahibimiz olan büyük Türk Milleti geleceğinden emin olmaya haklıdır. Savaş alanlarındaki başarılarınızı yakından takip ediyorum. Milletimizin hakkınızdaki takdirlerini iletme görevimi sürekli gerçekleştireceğim. Anadolu’da daha başka meydan savaşları yapılabileceği ihtimali ile herkesin tüm gayretini göstermesini istiyorum. Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz’dir. İleri!” sözlerini kullandığını aktaran Ünal, “Yakın tarihimizin bu önemli belgeleri, uygun şartlarda Arşivimizde muhafaza edilmektedir. Böylece gelecek kuşaklar, bize bu vatanı emanet eden milli mücadele kadrosunun bırakmış olduğu tarihi mirasımızı inceleyerek gerekli dersleri çıkarabilecektir.” diye konuştu.

Ünal, taarruz harekatında Yunan ordularının yarısının imha edildiği, geri kalan kısmının da İzmir’e doğru kaçtığını belirterek, “Ancak bilinmelidir ki Büyük Taarruz veya Başkumandanlık Meydan Muharebesi, Türk tarafının kesin bir zaferi ile sonuçlanmış, 9 Eylül’de Türk birlikleri İzmir’e girmiş, ardı ardına bütün Anadolu kentleri düşman işgalinden kurtarılmıştır. Bakanlar Kurulu, Başkumandan Mustafa Kemal Paşa’ya ve Anadolu Ordusu’na elde ettiği tarihi başarıdan dolayı 28 Ağustos 1922 tarihinde tebrik telgrafı çektiğini de arşiv belgelerimizde görüyoruz.” ifadelerini kullandı.

– “Ordularımızın yetenek ve gücü düşmanlarımıza dehşet, dostlarımıza emniyet verecek şekilde kendisini gösterdi”

İzmir’in 9 Eylül 1922 tarihinde düşmandan temizlenmesinin ardından Başkomutan Mustafa Kemal Paşa’nın “Büyük ve Asil Türk Milleti” hitabıyla başlayan bir beyanname yayınladığını belirten Ünal, şöyle devam etti:

“Beyannamede 9 Eylül’de İzmir ve Bursa’nın kurtarıldığını ifade eden Mustafa Kemal Paşa, ‘Yunan Ordusunun komutanları esir alınmıştır. Batı’nın silahları ile donatılmış Yunan Ordusu çaresiz yaralılar haline geldi. Yüz binden fazla asker zayiat verdiler. Tüm askeri malzemelerini Anadolu’da bıraktılar. Ordularımızın yetenek ve gücü düşmanlarımıza dehşet, dostlarımıza emniyet verecek şekilde kendisini gösterdi. Millet orduları on dört gün içinde büyük bir düşman ordusunu imha ettiler. Dört yüz kilometrelik aralıksız bir takip yaptılar. Anadolu’daki bütün işgal altındaki toprakları geri aldılar. Vatanın kurtarılması milletin iradesinin kendi geleceği üzerinde kayıtsız şartsız hakim olduğu zamanda başlamış ve ancak milletin vicdanından doğan ordularla kesin sonuçlara ulaşmıştır.’ demiştir.”

Ünal, Büyük Taarruz’a gelene kadar aslında 1912’den itibaren toprakların büyük ve kanlı savaşlara sahne olduğunu dile getirerek, şunları kaydetti:

“Koca bir ülke aralıksız on yıl boyunca üç kıtada savaşmış. Eğitimli eğitimsiz onlarca nesil, yüzbinlerce asker, velhasıl toplumun insan kaynağı, bu savaşlarda heba olmuşlar. Ancak onların emekleri ve hayatları da boşa gitmemiş. I. Dünya Savaşı’nı kaybeden, siyasi varlığı sona eren ve tüm toprakları işgal edilen Osmanlı Devleti’nin bağrından genç bir Cumhuriyet doğmuş. Bu Cumhuriyet de yine kuruluş sürecinde emeği geçen herkese hakkını teslim etmesini bilmiş. Bu taltif yöntemlerinden birisi belki de en önemlisi ülkenin kuruluşunda bedenini siper edenlere verilen İstiklal Madalyaları. Büyük Taarruz özelinden bakarsak Büyük Millet Meclisi’nin 29 Mart 1923 tarihli Bakanlar Kurulu kararı buna örnek gösterilebilir. Düşmanın takibi ve Anadolu topraklarının düşman işgalinden kurtuluşunda pay sahibi olan ilk etapta 429 kişiye İstiklal Madalyası tevcih edildiğini görüyoruz.”

Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanı Uğur Ünal, modern Türkiye’nin kuruluşunun büyük fedakarlıklar içerisinde gerçekleştiğini vurgulayarak, “Milli Mücadele sürecinde Türk milletini bir arada tutan birlik ve beraberlik ruhu, Cumhuriyet’in yüzüncü yılına yaklaştığımız şu günlerde daha da önem kazanmaktadır. Zafer yıl dönümleri birlik ve beraberlik ruhunun hatırlanması noktasında büyük bir tarihi fırsattır.” değerlendirmesini yaptı.

En az 10 karakter gerekli


HIZLI YORUM YAP

Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.

Diyarbakır masaj salonu Aksaray masaj salonu Afyon masaj salonu Amasya masaj salonu Bolu masaj salonu Burdur masaj salonu Elazığ masaj salonu Erzincan masaj salonu Erzurum masaj salonu Düzce masaj salonu Edirne masaj salonu Isparta masaj salonu Giresun masaj salonu Karabük masaj salonu Kastamonu masaj salonu Sinop masaj salonu Kırıkkale masaj salonu Kırklareli masaj salonu Kırşehir masaj salonu Mardin masaj salonu Nevşehir masaj salonu Niğde masaj salonu Ordu masaj salonu Osmaniye masaj salonu Rize masaj salonu Tokat masaj salonu Zonguldak masaj salonu Uşak masaj salonu Yozgat masaj salonu Bingöl masaj salonu escort bayan İstanbul escort İzmir escort Kahramanmaraş escort Kastamonu escort Kayseri escort Kıbrıs escort Kırklareli escort Kocaeli escort Konya escort Kütahya escort Erbaa escort Erdemli escort Ereğli escort Erenler escort Ergene escort Esenler escort Esenyurt escort Eskil escort Espiye escort Eyüpsultan escort Eyyübiye escort Fatih escort Fatsa escort Fethiye escort Finike escort Gaziemir escort Gaziosmanpaşa escort Gazipaşa escort Gebze escort Gediz escort Gelibolu escort Gemerek escort Gemlik escort Geyve escort Gölcük escort Gönen escort Görükle escort Güllük escort Gümbet escort Gümüşlük escort Güngören escort Gürsu escort Haliliye escort Hendek escort Horasan escort Ilgın escort İlkadım escort İncirliova escort İnegöl escort İskenderun escort İzmit escort İznik escort Kadirli escort Kadıköy escort Kadınhanı escort Kağıthane escort Kahramankazan escort Kangal escort Kapaklı escort Karabağlar escort ANKARA ESCORT Keşan escort Safranbolu escort Boyabat escort Kızıltepe escort Üzümlü escort Bucak escort Kadirli escort Bornova escort Batıkent escort Alanya escort İnegöl escort Orhangazi escort İzmit escort Akşehir escort Tarsus escort İlkadım escort Çerkezköy escort Ardeşen escort Kuşadası escort Merzifon escort Bandırma escort Çerkeş escort Gelibolu escort Gerede escort Antakya escort Ceyhan escort Dinar escort Besni escort Bozüyük escort Eskil escort Diyadin escort Ahlat escort Çivril escort Bağlar escort Akçakoca escort Aziziye escort Lüleburgaz escort Şahinbey escort Bulancak escort Digor escort Keskin escort Bünyan escort Kaman escort Battalgazi escort Elbistan escort Akhisar escort Bulanık escort Bodrum escort Altınordu escort Bor escort Avanos escort Adapazarı escort Virenşehir escort Gemerek escort Kangal escort Akçaabat escort Erbaa escort Tavşanlı escort Karşıyaka escort Çankaya escort Manavgat escort Nilüfer escort Arnavutköy escort Gebze escort Beyşehir escort Silifke escort Atakum escort Çorlu escort Çayeli escort Didim escort Suluova escort Edremit escort Ilgaz escort Biga escort Göynük escort İskenderun escort Çukurova escort Kaynaşlı escort Emirdağ escort Gölbaşı escort Söğüt escort Ortaköy escort Dogubayazıt escort Güroymak escort Karahayıt escort Bismil escort Horasan escort Mucur escort Babaeski escort Şehitkamil escort Espiye escort Kağızman escort Yahşihan escort Develi escort Doğanşehir escort Afşin escort Alaşehir escort Malazgirt escort Marmaris escort Fatsa escort Ürgüp escort Akyazı escort Eyyübiye escort Şarkışla escort Araklı escort Niksar escort Simav escort Buca escort Çubuk escort Muratpaşa escort Görükle escort Avcılar escort Darıca escort Çumra escort Anamur escort Çarşamba escort Ergene escort Fındıklı escort Nazilli escort Taşova escort Susurluk escort Çan escort Mudurnu escort Defne escort Kozan escort Sandıklı escort Yahyalı escort Patnos escort Kahta escort Pamukkale escort Ergani escort Oltu escort Nizip escort Görele escort Sarıkamış escort Yeşilyurt escort Dulkadiroğlu escort Kırkağaç escort Varto escort Fethiye escort Kumru escort Erenler escort Akçakale escort Suşehri escort Of escort Turhal escort Torbalı escort Haymana escort Kepez escort Osmangazi escort Bağcılar escort Derince escort Ereğli escort Erdemli escort Bafra escort Kapaklı escort Pazar escort Davutlar escort Altıeylül escort Ayvacık escort Dörtyol escort Sarıçam escort Sur escort Palandöken escort Nurdağı escort Tirebolu escort Zile escort Ünye escort Selim escort Kocasinan escort Onikişubat escort Salihli escort Milas escort Pamukova escort Birecik escort Yıldızeli escort Ortahisar escort Malkara escort Yakutiye escort Zara escort Yomra escort Konak escort Keçiören escort Lara escort Yıldırım escort Beylikdüzü escort Gölcük escort Karatay escort Mezitli escort Canik escort Efeler escort Ayvalık escort Kırıkhan escort Seyhan escort Melikgazi escort Pazarcık escort Soma escort Dalaman escort Sapanca escort Haliliye escort Ödemiş escort Mamak escort Kemer escort Mudanya escort Çekmeköy escort Körfez escort Meram escort Aliağa escort Polatlı escort Belek escort Gemlik escort Esenler escort Fatih escort Selçuklu escort Akdeniz escort Terme escort Söke escort Karesi escort Yüreğir escort Payas escort Talas escort Türkoğlu escort Turgutlu escort Datça escort Gümbet escort Serdivan escort Karaköprü escort Çeşme escort Sincan escort Gaziemir escort Ulus escort Kaş escort Gürsu escort Güngören escort Mut escort Samandağ escort Yunusemre escort Köyceğiz escort Siverek escort Toroslar escort Menteşe escort Kadıköy escort İznik escort Serik escort Menemen escort Aksu escort Kağıthane escort Kartal escort Maltepe escort Kestel escort Yenişehir escort Yatağan escort Tire escort Finike escort Pendik escort Sarıyer escort Şişli escort Sultangazi escort Tuzla escort Urla escort Konyaaltı escort Korkuteli escort Kumluca escort Karacabey escort Ümraniye escort Üsküdar escort Zeytinburnu escort escort masaj Konya escort Sakarya escort Samsun escort Kocaeli escort Kayseri escort İzmir escort Hatay escort Gaziantep escort Diyarbakır escort Ankara escort Adana escort Antalya escort Bursa escort Mersin escort Aydın escort Balıkesir escort Çanakkale escort Kıbrıs escort Kütahya escort Manisa escort Muğla escort Tekirdağ escort Trabzon escort Yalova escort Isparta escort Kahramanmaraş escort Ordu escort Rize escort Sivas escort Afyon escort Aksaray escort Giresun escort Şanlıurfa escort Yozgat escort Erzurum escort Amasya escort Çorum escort Tokat escort Uşak escort Van escort Bolu escort Burdur escort Kırşehir escort Niğde escort Osmaniye escort Zonguldak escort Düzce escort Edirne escort Erzincan escort Karabük escort Karaman escort Kastamonu escort Kırıkkale escort Kırklareli escort adana mutlu son istanbul mutlu son ankara mutlu son izmir mutlu son bursa mutlu son antalya mutlu son konya mutlu son şanlıurfa mutlu son gaziantep mutlu son kocaeli mutlu son mersin mutlu son diyarbakır mutlu son hatay mutlu son manisa mutlu son kayseri mutlu son samsun mutlu son balıkesir mutlu son kahramanmaraş mutlu son van mutlu son aydın mutlu son tekirdağ mutlu son sakarya mutlu son denizli mutlu son muğla mutlu son afyon mutlu son amasya mutlu son batman mutlu son çanakkale mutlu son çorum mutlu son düzce mutlu son edirne mutlu son elazığ mutlu son erzurum mutlu son eskişehir mutlu son giresun mutlu son ısparta mutlu son kastamonu mutlu son uşak mutlu son kütahya mutlu son malatya mutlu son ordu mutlu son trabzon mutlu son rize mutlu son sivas mutlu son tokat mutlu son aksaray mutlu son yalova mutlu son yozgat mutlu son zonguldak mutlu son Arnavutköy escort Ataşehir escort Başakşehir escort Esenler escort Esenyurt escort Fatih escort Gaziosmanpaşa escort Kağıthane escort Kartal escort Küçükçekmece escort Maltepe escort Sarıyer escort Pendik escort Sultangazi escort Ümraniye escort Zeytinburnu escort Adapazarı escort Aksu escort Anamur escort Antakya escort Atakum escort Belek escort Beykoz escort Buca escort Çankaya escort Çorlu escort Dalaman escort Edremit escort Erdemli escort Gaziemir escort Gazipaşa escort Gölcük escort Gümbet escort Gümüşlük escort İlkadım escort İnegöl escort İskenderun escort Karşıyaka escort Kaş escort Kavaklıdere escort Keçiören escort Kepez escort Konak escort Konyaaltı escort Köyceğiz escort Menderes escort Menemen escort Menteşe escort Mezitli escort Ödemiş escort Odunpazarı escort Osmangazi escort Pamukkale escort Şahinbey escort Serdivan escort Seyhan escort Side escort Şile escort Silifke escort Silivri escort Tarsus escort Tire escort Torbalı escort Toroslar escort Turgutreis escort Yalıkavak escort Bandırma escort Çerkezköy escort Kahramankazan escort Elbistan escort Milas escort Polatlı escort Çarşamba escort Ceyhan escort Nazilli escort Söke escort İznik escort Susurluk escort Melikgazi escort Yıldırım escort Bafra escort Akçaabat escort Salihli escort Akhisar escort Soma escort Turgutlu escort Yatağan escort Köyceğiz escort Merzifon escort Lüleburgaz escort Sandıklı escort Gelibolu escort Çan escort Dörtyol escort alanya escort bayan manavgat escort bayan fethiye escort bayan kemer escort bayan didim escort bayan

Ataşehir escort Kadıköy escort Maltepe escort Kartal escort Pendik escort Ümraniye